Vlak voor de zomer is de nieuwe Total Body PET/CT-scanner in gebruik genomen. Speciaal voor betere zorg voor de patiënt en het onderzoek naar kanker en hersenziekten. Met dit apparaat is het mogelijk in de hersenen en in het lichaam van patiënten te kijken. Dit kan met minimale hoeveelheden radioactieve speurstoffen en veel sneller dan de tijd die nodig is bij een gewone PET scan. Dit systeem kan een veel groter deel van het lichaam in één keer in beeld brengen; 106 cm, dus van kruin tot de lies i.p.v. maar 18 cm in één keer. Alle belangrijke organen en tumor locaties kun je dus in één keer zien. Naast de verbeterde afbeeldingsscherpte heeft het systeem ook een 40 keer hogere gevoeligheid dan de (huidige) standaard PET-CT-systemen. Deze grote verbeteringen in beeldkwaliteit bieden unieke mogelijkheden voor zowel neurologisch als oncologisch zeer vooruitstrevend wetenschappelijk onderzoek.

Artsen en onderzoekers kunnen met de beeldvorming zien hoe de organen van patiënten functioneren, vroegtijdig ziekten ontdekken, therapie plannen, de effecten daarvan vaststellen én de werking van medicijnen in het lichaam volgen.

Met PET/CT-scanners is het mogelijk om medicijnen te volgen in het lichaam, als een soort GPS-systeem. Zo worden bijvoorbeeld afweercellen uit het lichaam van een patiënt gehaald. Deze cellen worden aangepast en daarna weer teruggeplaatst bij de patiënt om de ziekte te bestrijden. De cellen zijn dan het medicijn. De medicijnen worden gevolgd om te zien of ze het doel, de tumor of in het geval van alzheimer of MS, de hersenen, bereiken. Als dit niet het geval is dan kan het medicijn worden aangepast om wel tot de juiste behandeling te komen. Met de nieuwe Total Body PET/CT-scanner kunnen de medicijnen nog beter worden gevolgd. Zo krijgt een patiënt precies de therapie, het medicijn, dat dat bij hem of haar past, met zo min mogelijk bijwerkingen.

Ronald Boellaard, hoogleraar PET bij de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde: “Dit apparaat is een game changer. Nooit eerder was het mogelijk om de opname van gelabelde cellen direct na toediening dynamisch te volgen over alle kritieke organen in het lichaam. Deze cellen, bijvoorbeeld je eigen afweercellen, worden (buiten het lichaam) radioactief gemaakt en als medicijn toegediend (nieuwe celtherapieën). Vervolgens kunnen we zien waar deze medicijnen heen gaan in het lichaam. Met de “oude” scanners van slechts 18 cm kunnen we dit pad niet volgen. Doordat we dit nu kunnen, krijgen we veel meer informatie en kunnen we veel uitgebreidere analyses doen.”

Voordelen voor de patiënt en onderzoeker op een rij:

• Met de Total Body PET-CT kun je zien of de juiste hoeveelheid medicijnen op de juiste plek terecht komt, zoals in tumoren of in de hersenen. Als het medicijn op de verkeerde plek komt, kan het zijn werk niet goed doen (maar wel bijwerkingen geven). De behandeling kan dan vroegtijdig gestopt en bijgestuurd worden. Door het precies kunnen meten van de verdeling en opname van een nieuw medicijn over het lichaam en in tumoren zullen artsen dus beter in staat zijn het juiste medicijn voor de juiste patiënt te kiezen.
• De scans duren korter (10 tot 20 keer korter) en/of kunnen worden gemaakt met veel minder stralingsbelasting voor de patiënt (lagere hoeveelheid radioactiviteit = minder stralingsdosis). Hierdoor is het mogelijk om meerdere scans bij een patiënt te doen, waardoor je beter in de tijd kunt volgen wat er in en om de tumoren gebeurt of welke afwijkingen er in de hersenen te zien zijn of ontstaan.
• Doordat de beelden veel scherper zijn kunnen we veel eerder tumoren opsporen (als ze nog klein zijn) en afwijkingen in de hersenen zien (zoals alzheimer of Multiple Sclerose)
• Nieuwe medicijnen kunnen sneller ontwikkeld worden. Om die reden bestaat er momenteel dan ook veel belangstelling vanuit de farmaceutische industrie om deze nieuwe Total Body PET-CT technologie in te kunnen zetten in hun vroege medicijnontwikkeling studies.

De aanschaf van de Total Body PET-CT-scanner is mogelijk gemaakt door bijdragen van Stichting ADORE en subsidies van Kansen voor West en de gemeente Amsterdam.